Cybersecurity in zorginstellingen wordt tegenwoordig meer en meer topprioriteit, gezien de zorgsector wereldwijd steeds vaker doelwit wordt van cyberaanvallen. Dit komt doordat zorginstellingen gevoelige gegevens beheren, zoals patiëntendossiers en medische informatie. Voor cybercriminelen zijn deze data uiterst waardevol en zorginstellingen zijn daardoor een geliefd doelwit geworden voor verschillende soorten cyberaanvallen, met ransomware-aanvallen aan kop.

In Nederland groeit het aantal incidenten in rap tempo. In 2021 meldde bijna een kwart van de Nederlandse zorginstellingen dat ze met cyberincidenten te maken hadden, vooral ransomware. Hierbij versleutelen criminelen de computersystemen en eisen losgeld om deze te ontgrendelen. Dit kan zorgprocessen ernstig verstoren en zelfs leiden tot uitgestelde behandelingen.

Cybercrime en de risico’s voor zorginstellingen

Zorginstellingen blijven kwetsbaar voor cybercriminaliteit om verschillende redenen:

1. Verouderde IT-systemen: Veel zorginstellingen gebruiken verouderde IT-systemen. Deze systemen ontvangen vaak niet de noodzakelijke updates om nieuwe dreigingen het hoofd te bieden.
2. Gevoelige data: Het beheren van gevoelige informatie, zoals medische dossiers, trekt criminelen aan die op zoek zijn naar waardevolle gegevens.
3. Prioriteit aan patiëntenzorg: De primaire focus van zorginstellingen ligt op patiëntenzorg, waardoor cybersecurity soms minder prioriteit krijgt.
4. Complexe netwerken: De digitale infrastructuur in ziekenhuizen en klinieken bevat veel verschillende apparaten en systemen, wat het moeilijk maakt om alles adequaat te beveiligen.

Een bekend voorbeeld van een cyberaanval in de zorg is de WannaCry-aanval in 2017, die wereldwijd duizenden systemen in ziekenhuizen trof, inclusief in Nederland. Hierdoor werden operaties uitgesteld en raakten patiëntendossiers tijdelijk onbereikbaar.

Hoe zorginstellingen hun cybersecurity kunnen verbeteren

Gelukkig zijn er verschillende maatregelen die zorginstellingen kunnen nemen om hun cybersecurity te verbeteren en zich te beschermen tegen cybercriminelen. Hier zijn een paar belangrijke stappen:

1. Regelmatige software-updates en patch-management: Door software en systemen regelmatig te updaten, voorkomen zorginstellingen dat cybercriminelen kwetsbaarheden misbruiken. Veel succesvolle aanvallen maken gebruik van verouderde software die bekende beveiligingslekken bevat.
2. Beveiligingstrainingen voor medewerkers: De mens blijft de zwakste schakel in de cybersecurity-keten. Veel cyberaanvallen, zoals phishing, richten zich op medewerkers. Het trainen van medewerkers in het herkennen van verdachte e-mails en gedragingen kan een groot verschil maken.
3. Encryptie van gevoelige data: Gevoelige informatie, zoals patiëntendossiers, moet altijd versleuteld worden. Dit zorgt ervoor dat gegevens beschermd blijven, zelfs wanneer cybercriminelen toegang weten te krijgen tot het systeem.
4. Tweefactor authenticatie (2FA): Deze extra beveiligingslaag zorgt ervoor dat alleen bevoegde personen toegang krijgen tot gevoelige informatie, wat het risico op datalekken drastisch verlaagt.
5. Incident response plan: Een goed gecoördineerd plan stelt zorginstellingen in staat om snel en adequaat te reageren op cyberaanvallen. Dit plan moet duidelijk beschrijven welke stappen nodig zijn om de schade te beperken.

Conclusie

De zorgsector blijft een aantrekkelijk doelwit voor cybercriminelen vanwege de waardevolle gegevens die zorginstellingen beheren en het cruciale belang van continuïteit in de zorgverlening. Daarom is het van essentieel belang dat zorginstellingen proactief handelen om hun cybersecurity te versterken. Dit kan door een combinatie van technische maatregelen, zoals encryptie en tweefactor authenticatie, en organisatorische maatregelen, zoals beveiligingstrainingen en een goed incident response plan.

Met de juiste aandacht voor cybersecurity kunnen zorginstellingen zichzelf beter beschermen en de risico’s op grote verstoringen door cyberaanvallen aanzienlijk verminderen. In een tijd waarin digitale transformatie steeds sneller gaat, moet cybersecurity hoog op de agenda staan, zeker in een sector waar de veiligheid van patiënten op het spel staat.