Wanneer ben je wél in rust?
Wat gebeurt er in je lichaam als je wél in rust bent?
Richelle: “Dan is je ademhaling dieper (meer naar je buik), je hartslag stabiel, je voelt verbinding met jezelf en een ander. Er is flexibiliteit: je kunt schakelen en relativeren.”
Is stress altijd slecht?
Richelle: “Niet per se. Stress kan ook nuttig zijn. Stel je moet een presentatie geven: een beetje stress houd je alert en gefocust. Het wordt pas een probleem als dat te lang aanhoudt, als je lichaam niet meer teruggaat naar ontspanning.”
Praktisch: tot rust komen in het dagelijks leven
Hoe vertaal je die kennis nu naar je dagelijks leven? Richelle noemt drie eenvoudige maar krachtige ingangen: mildheid, ademhaling en veiligheid.
1) Mildheid (mindset)
“Het eerste wat heel belangrijk is, is mildheid voor jezelf. Dus niet afwijzen dat je spanning voelt, maar weten dat het helpend bedoeld is. Je zenuwstelsel wil je beschermen, alleen is het soms niet helpend in het hier en nu.”
2) Ademhaling (lichaam)
“Daarnaast helpt ademhaling. Breng je ademhaling naar je buik. Een eenvoudige oefening is 4-7-8: 4 seconden in, 7 vasthouden, 8 uit. De ontspanning zit op de uitademing. Als je dit een paar keer doet, merk je dat je lichaam meer ontspant.”
3) Veiligheid (omgeving & aandacht)
“Focus op veiligheid. Soms helpt het om te voelen waar in je lichaam je je veilig voelt, bijvoorbeeld in je buik. Of om te denken aan een plek waar je je veilig voelt, zoals op het strand. Bewegen en in de natuur zijn helpen ook. En ook kan het helpen om je lichaam even los te schudden, zoals dieren dat doen als ze spanning loslaten.”
Welke signalen laten zien dat je herstelt?
Richelle: “Je ademhaling zakt, spierspanning neemt af (bijv. kaken/ schouders), je blikveld opent, gedachten worden rustiger, je voelt weer keuzevrijheid in hoe je reageert.”
Als ontspanning onveilig voelt
Richelle: “Voor sommige mensen kan ontspanning juist onveilig voelen, bijvoorbeeld als er vroeger veel onveiligheid was. Dan heb je eerst te leren dat ontspanning veilig is. Dat vraagt lichaamsbewustzijn en oefening in het hier en nu. Als je merkt wat er gebeurt, kun je daar stap voor stap mee werken.”
Persoonlijke noot van Richelle
Wat helpt jou zelf het meest?
Richelle: “Na een pittig gesprek merk ik soms: mijn systeem staat ‘aan’. Dan focus ik op lange uitademingen en laat ik op de uitademing letterlijk wat spanning los. En ik probeer mild te blijven: ‘Dankjewel zenuwstelsel dat je me wil beschermen, maar ik kies nu iets anders’. Die houding helpt me om sneller terug te keren naar groen.”
Als je één tip zou mogen meegeven?
Richelle: “Erken wat je voelt, adem naar je buik en zoek veiligheid in iets kleins en concreets. Van daaruit komt de rest. Weet dat je zenuwstelsel er voor je is en je probeert te beschermen. Dus dat je dankjewel zegt tegen je zenuwstelsel, maar dat je niet altijd mee hoeft te gaan in die reactie.”
Tot slot en vooruitblik op deel 2
In dit eerste deel stond het autonome zenuwstelsel centraal en wat er gebeurt wanneer je lichaam in balans is of juist uit balans raakt. Bewustwording van deze processen vormt een belangrijke basis om beter te begrijpen waarom stress zo’n grote invloed kan hebben.
In deel 2 van deze reeks gaan we hier verder op in. We zoomen in op hoe stress werkt en wat dit concreet betekent voor het zenuwstelsel in het dagelijks leven.
Wil je naar aanleiding van dit artikel meer weten of verder in gesprek met Richelle? Dan kun je haar vinden via haar website www.richellevanloon.com en/of haar Instagramkanaal richellevanloon.
