Steeds meer socialmediaplatforms gebruiken de openbare gegevens van hun gebruikers om kunstmatige intelligentie (AI) te trainen. Alles wat je openbaar deelt of waarop je reageert, kan bijdragen aan de manier waarop AI leert teksten en beelden te begrijpen en te maken. Dat gebeurt vaak automatisch, soms zonder dat je het direct merkt.

Het gaat daarbij vooral om publieke informatie: berichten, reacties, profielfoto’s of bio’s die zichtbaar zijn voor iedereen, ook voor mensen die niet zijn ingelogd. Heb je een privéaccount, of deel je content alleen met vrienden of connecties, dan wordt die informatie doorgaans niet gebruikt voor AI-training. Toch is het belangrijk om te weten dat instellingen kunnen veranderen, en dat wat ooit openbaar was, vaak niet meer volledig terug te draaien is.

Wat gebeurt er precies met je gegevens?

Wanneer je bijvoorbeeld een openbaar bericht plaatst, een foto deelt of je profiel aanvult, kan die informatie worden gebruikt als oefenmateriaal voor AI-modellen. Deze systemen leren op basis van miljoenen voorbeelden hoe mensen schrijven, reageren of zich online gedragen.
Je data kan dus helpen om AI slimmer te maken, maar het betekent ook dat persoonlijke informatie, toon of schrijfstijl deel kan uitmaken van een model dat voor allerlei toepassingen wordt ingezet, van zakelijke analyses tot tekst- of beeldgeneratie.

LinkedIn: optie om uit te zetten

LinkedIn heeft onlangs aangekondigd dat gebruikersgegevens worden gebruikt om de eigen generatieve AI-systemen te verbeteren. Dit geldt onder meer voor profielinformatie, openbare posts, reacties en groepsbijdragen. Standaard staat deze functie aan, maar je kunt dit zelf uitschakelen via Instellingen & Privacy → Gegevensprivacy → Data for Generative AI Improvement.
Let op: het uitzetten geldt alleen voor toekomstige data. Informatie die al eerder gebruikt is, blijft waarschijnlijk onderdeel van de bestaande trainingsdata.

Instagram en andere platforms: beperkt of geen keuze

Bij Instagram en Facebook (beide onderdeel van Meta) wordt openbare content, zoals foto’s, bijschriften en reacties, ook gebruikt voor AI-training. In Europa kunnen gebruikers officieel bezwaar maken tegen dat gebruik, maar dat is niet zo eenvoudig als bij LinkedIn, waar je dit met één knop kunt uitzetten. Bij Meta moet je namelijk een bezwaar indienen, en dat is vaak lastig te vinden. In het geval van Instagram kan je dit vinden door naar Instellingen te gaan en vervolgens naar het Privacycentrum.

Dat bezwaar geldt automatisch voor alle accounts die aan jouw Meta-accountcentrum zijn gekoppeld, dus bijvoorbeeld zowel voor je Instagram- als je Facebookprofiel.
Heb je een privéaccount, dan zegt Meta dat jouw nieuwe content niet wordt gebruikt voor AI-training. Toch kan eerder gedeelde of openbare data al zijn verwerkt.

Ook andere platforms, zoals X (voorheen Twitter) en YouTube, hebben in hun voorwaarden opgenomen dat publieke data kan worden gebruikt om AI-modellen te ontwikkelen. Niet elk platform biedt daarbij de mogelijkheid om dit te beperken.

Voordelen van AI-training met gebruikersdata

• Het kan helpen om de technologie te verbeteren, bijvoorbeeld door AI-tools beter te laten begrijpen hoe mensen communiceren.

• Slimmere aanbevelingen, betere zoekresultaten of nieuwe functies kunnen ontstaan dankzij dit soort leerprocessen.

• Voor bedrijven en ontwikkelaars betekent het dat AI sneller leert en meer relevante toepassingen kan bieden.

Nadelen en risico’s

• Je verliest (deels) controle over wat er met jouw gegevens gebeurt.

• Eerder gedeelde data kan niet zomaar worden verwijderd uit trainingssets.

• Er kunnen ethische of auteursrechtelijke vragen ontstaan: jouw stijl of werk kan worden gebruikt om nieuwe content te genereren.

• De grens tussen “publiek” en “persoonlijk” vervaagt, waardoor privacybescherming ingewikkelder wordt.

Wat kun je doen als je dit niet prettig vindt?

In het geval van LinkedIn kun je de AI-training uitzetten via je privacyinstellingen.
In het geval van Instagram en Facebook kun je bezwaar maken via een formulier dat Meta aanbiedt, maar dit is niet altijd eenvoudig te vinden.
Op andere platforms is het vaak niet mogelijk om je data-gebruik voor AI helemaal stop te zetten.

Wat je wél kunt doen:

• Sta stil bij wat je openbaar deelt. Plaats gevoelige of persoonlijke informatie liever niet openbaar.

• Controleer regelmatig je privacy-instellingen. Deze veranderen soms zonder duidelijke melding.

• Lees updates in het privacybeleid. Nieuwe AI-functies worden daar meestal als eerste aangekondigd.

• Overweeg privéaccounts of beperkte zichtbaarheid als je niet wilt dat jouw content publiek wordt gebruikt.

Tot slot

AI ontwikkelt zich razendsnel en socialmediaplatforms spelen daar een steeds grotere rol in. Door bewust met je gegevens om te gaan en te weten waar je instellingen kunt aanpassen, houd je zelf de regie.